دوره آموزشی «تشخیص در درمان‌های پویشی و تحلیلی»

توضیحات

نانسی مک­ویلیامز تشخیص را امری خطیر و تهورآمیز تلقی می‌کند که لازم است درمانگر با حساسیت فراوان به آن توجه کند، امری که نیاز به آموزش‌های دقیق و گسترده دارد؛ وی پنج دلیل همبسته برای سودمندیِ تشخیص ذکر می‌کند که عبارت‌اند از: سودمندی در حوزه‌های برنامه­ریزیِ درمانی، پیش‌آگهی درمانی، حفاظت از مُراجع، افزایش توانمندیِ همدلیِ درمانگر و کاهش خطر ترک درمان. ضعف در تشخیصْ موجب شروع روندی اشتباه  می­شود که مُراجع را در معرض آسیب­هایی بعضاً جبران­ناپذیر قرار می­دهد.

در کار بالینی، هر درمانگری باید قادر باشد سه موضوع را تشخیص دهد:

1. علت مراجعه و وضعیت کنونی مُراجع: یعنی کسب اطلاعات کافی از مُراجع از طریق شرح حال گرفتن و ارزیابی وضعیت روانی جهت تصمیم‌گیری اولیه در مورد علّت مراجعه؛ آیا نیازی به مداخلۀ روان‌شناختی هست یا خیر و اگر بله انتخاب نوع درمان و در نهایت اطلاع دادن به مُراجع، یا در برخی موارد به نزدیکان وی، چگونه باید باشد؟ بدیهی است که هر درمانگر بر اساس رویکرد خود این کار را انجام می‌دهد.
2. رویکرد مناسب: هیچ روش و رویکردی وجود ندارد که برای همۀ مراجعان مناسب باشد؛ بنابراین لازم است درمانگر بتواند رویکرد مناسب برای مُراجع را تشخیص دهد و در صورت عدم تناسب میان رویکرد خویش با نیازِ مُراجع، وی را نپذیرد یا به رویکرد مورد نظر ارجاع دهد.
3. تناسب ویژگی‌های شخصیتی درمانگر و درمانجو: هیچ درمانگری وجود ندارد که قادر باشد با هر فردی کار کند، بنابراین برخی را نباید بپذیرد یا در صورت امکان باید ایشان ارجاع دهد. برای این امر لازم است درمانگر از ویژگی‌ها، توانایی و ضعف‌های شخصیتی خود آگاه باشد.

بدین‌ترتیب تشخیصْ نقطۀ آغازینِ هر نوع تلاشی برای بهبود و ارتقای وضعیت روانی است و عنصر اساسیِ کار بالینی به حساب می‌آید. همان طور که در موارد 2 و 3 ذکر شد، تشخیص صرفاً محدود به آسیب­شناسیِ روانی نیست. توانایی روان­درمانگر در ارزیابی و تشخیص، بخش حیاتی کار روان‌درمانی است که در سراسر فرآیند درمان نقش ایفا می­کند و موجب می‌شود که درمانگر در هر مقطعی از دورۀ روان‌درمانی، تلاش کند تا بهترین تصمیم ممکن را برای مُراجع بگیرد و در صورت نیاز آن تصمیم را تغییر دهد.

کتاب «تشخیص روان تحلیلی» با چنین اهدافی نوشته شده است. تلاش نانسی مک­ویلیامز، نویسندۀ این کتاب، ارایۀ نکات بالینیِ ضروری در امر تشخیص، تشخیص افتراقی سازمان‌های مختلف شخصیتی بر اساس مؤلفه­های اصلی تشکیل‌دهندۀ آن‌ها در حوزۀ درمان­های تحلیلی و پویشی معاصر، به‌منظور کار بالینی است. وی در مقدمه کتاب می­نویسد: «هدف اصلی این کتاب تقویت کار عملی است، نه حل و فصل هیچ یک از مشکلات مفهومی و فلسفی که در ادبیات روان­کاوانه فراوان وجود دارد».

در دورۀ پیش‌رو قصد داریم با رجوع به کتاب «تشخیص روان ‌تحلیلی» به واکاوی مسئلۀ تشخیص به مثابۀ سنگ بنای درمان بپردازیم.